کن کاغذی (Absorbent Paper Point یا Paper Point) یک مخروط بسیار باریک از جنس الیاف سلولزی یا کاغذ مخصوص است که برای جذب رطوبت یا محلولهای باقیمانده داخل کانال ریشه طراحی شده است .
این مخروطها به گونهای ساخته میشوند که حجم تقریباً ناچیزی از مایع را به خود جذب کنند، بدون اینکه فیبر یا پودر از خود به جا بگذارند .
معمولاً در مراحل درمان ریشه، پس از آمادهسازی مکانیکی کانال (با فایلها)، از کن کاغذی برای خشک کردن سریع استفاده میشود .
برخی کنهای کاغذی دارای خصوصیت تقارب ۲٪ (taper 2%) هستند تا با تغییر قطر تدریجی به سمت نوک، بتوانند بهتر داخل کانال قرار بگیرند.
اگر کانال ریشه با رطوبت یا محلولهای باقیمانده رها شود، ممکن است مواد پرکننده مثل گوتاپرکا و سیلر به درستی چسبندگی لازم را نداشته باشند یا حتی حباب هوا ایجاد شود.
در تعریفی سادهتر: کن کاغذی ابزاری واسطه است تا رطوبت یا مایعات اضافی را از کانال ریشه بزداید و آماده کند برای پر کردن نهایی.
در برخی منابع، کن کاغذی متا به عنوان یک مخروط کاغذی با جذب بالا و تقارب معین معرفی شده است.
برند متا (Meta Biomed) یک شرکت کرهای است که در زمینه تولید ابزار و مواد دندانپزشکی بخصوص اندودانتیکس فعالیت دارد. کن کاغذی متا جزو محصولات مصرفی اندودانتیکس این شرکت است و در بازار دندانپزشکی شناخته شده است.
ویژگیهای کلیدی کن کاغذی متا:
جذب بالا: طراحی الیاف به گونهای است که بتواند به سرعت رطوبت را جذب کند و سطح کانال را خشک نماید.
سختی و انعطافپذیری مناسب: باید به قدری سفت باشد که در کانال به درستی وارد شود و در عین حال انعطافپذیری کافی برای عبور از منحنیها را داشته باشد. متا ادعا میکند که ترکیبی متعادل از این خصوصیات را دارد.
محدودهی سایز و بستهبندی متنوع: کن کاغذی متا معمولاً در سایزهای ۱۵ تا ۸۰ و در بستهبندیهای ایزو یا آسورت عرضه میشود.
تقارب ۲٪ (Taper 2%): اکثر مدلهای متا با تقارب ۲٪ طراحی میشوند تا با کانالهای ریشهی معمولی سازگار باشند.
کیفیت ساخت بالای کرهای: متا به کیفیت تولید مشهور است و به این عنوان در بازار ایران نیز شناخته میشود.
عدم آلودگی یا انتشار ذرات: یکی از معیارهای مهم برای کن کاغذی، این است که هنگام استفاده، ذرات کاغذی از خود به جا نگذارد. متا ادعا میکند که کنهای خود را به گونهای تولید کرده که کمترین انتقال ذره را داشته باشد.
کدگذاری رنگی برای سایزها: بسیاری از مدلهای کن کاغذی (از جمله متا) دارای کد رنگی برای شناسایی آسان سایز در هنگام استفاده هستند.
در نتیجه، کن کاغذی متا ترکیبی از جذب بالا، دقت ابعادی و کیفیت ساخت بالا را به کاربران ارائه میدهد.
برای استفاده دقیق و موفق، کن کاغذی باید متناسب با کانال انتخاب شود. در این بخش به جزئیات سایز، درصد و سیستم رنگی کن متا میپردازیم.
سایزها معمولاً کن کاغذی متا در سایزهای ۱۵، ۲۰، ۲۵، ۳۰، ۳۵، ۴۰، ۴۵، ۵۰، ۵۵، ۶۰، ۶۵، ۷۰، ۷۵، ۸۰ عرضه میشود.
ممکن است بستههایی با ترکیب سایزها (آسورت) نیز ارائه شوند تا دندانپزشک بتواند بر اساس کانال انتخاب مناسب داشته باشد.
درصد یا تقارب (تِیپِر)
مهمترین ویژگی فیزیکی، تقارب یا تیپر است. بسیاری از مدلهای متا دارای ۲٪ تقارب هستند، یعنی قطر مخروطی به سمت نوک با نرخ ۲٪ کاهش مییابد.
ممکن است برخی محصولات متا با تیپرهای متفاوت نیز ارائه شوند (مثلاً تیپرهای بیشتر یا کمتر در مواقع خاص).
کدگذاری رنگی
برای شناسایی سریع سایزها در کار کلینیکال، کنهای کاغذی معمولاً دارای کد رنگی هستند. این کدگذاری باعث میشود دندانپزشک یا دستیار در زمان کار به راحتی سایز مناسب را تشخیص دهد و اشتباه نکند.
به طور مثال، سایز ۱۵ ممکن است با یک رنگ خاص، سایز ۲۰ با رنگ دیگری و غیره نشان داده شود. این سیستم رنگی استاندارد در ابزارهای اندو به کار میرود و متا نیز از آن پیروی میکن .
در مراحل مختلف درمان ریشه، کن کاغذی نقش اساسی دارد. بیایید بررسی کنیم در چه زمانهایی و چگونه از کن کاغذی متا استفاده میشود.
مراحل معمول درمان ریشه
اختصار مراحل کلی:
۱. تشخیص و ایجاد دسترسی
۲. حذف پالپ، پاکسازی و شکلدهی کانالها با فایلهای مکانیکی
۳. شستوشو با محلولهای ضدعفونیکننده (مثل هیپوکلریت سدیم، EDTA، سالین و غیره)
۴. خشککردن کامل کانال
۵. انتخاب طول نهایی
۶. پرکردن نهایی کانال با گوتاپرکا و سیلر
۷. ترمیم و بازسازی تاج
کن کاغذی عمدتاً در مرحله ۴ و گاهی برای تأیید طول نهایی در مرحله ۵ به کار میرود .